19 Temmuz 2021, Pazartesi / Kütahya II, (9. gün)
Yerleşim tarihi itibariyle 7 bin yıllık bir geçmişe sahip olan Kütahya, topraklarında barındırdığı uygarlıklara ait çok zengin bir kültürel mirasın da sahibidir. Sanat değeri yüksek kaliteli seramikleriyle ünlü Hititlerin, barışçı bir toplum oldukları, müzisyen ve sanatçıları korudukları bilinen Friglerin, heykeltıraşlıklarıyla ünlü Roma ve Bizanslıların, anıtsal mimaride ileri gitmiş, edibi, şairi, mutasavvıfı bol Selçuklu, Germiyanlı ve Osmanlıların birikimini yansıtan Kütahya, tarihinin her devresinde önemli bir ilim ve kültür merkezi olagelmiştir. Antik kaynakların, masalcı Ezop’un doğum yeri olarak gösterdiği Kütahya, Germiyanoğulları Devletinin başkenti, Anadolu Beylerbeyliğinin merkezi ve şehzadelerin valilik yaptığı kent olarak Osmanlı tahtının staj yerlerinden biridir. Ünlü gezgin ve edebiyatçı Evliya Çelebi’nin de memleketi olan Kütahya, Osmanlı sarayına gelin verdiği Devlet Hatun’un sürekli himayesini görmüş, Kütahya’dan yetişen çok sayıda bilim adamı ve sanatkar şehzadelere öğretmenlik yapmıştır. Bu durum, saray kültürünün Kütahya’da da yaşanmasını sağlamıştır. Kütahya, her alanda yetiştirdiği insanlarla Anadolu kültürüne büyük hizmetlerde bulunmuştur.
Bugün dinlenme günüm, o nedenle toparlanma telaşı yok. Öğlene kadar gezip sonra güneş tepeye geldiğinde odaya dönüp dinlenip akşam üstü de kaleye çıkmak istiyorum. Ama önce merakla (ve heyecanla) dünkü kurtarma sonucunu almam lazım. Bu arada mikro SD kartı ithalatçısı Ataşehir’deymiş, internetten adreslerini buldum aradım ama garip bir tel numarası, açıldığı halde ses yok, ben de mail yolladım. Bakalım dönüş yapacaklar mı?
İki gün sonra kalacağım İhsaniye’de konaklama işi için belediyeyi tekrar arıyor ve yerimin misafirhanede ayrıldığını öğrenmemle rotada değişiklik yapmıyorum.
9 kırk beş gibi DSİ’den çıkıp soldan giden bulvardan Vazoya doğru yürümekteyim. Vazo buranın nirengi noktası. Vazoya göre yön belirleniyor. Dikkat çekici bir şekilde burada insanlar maske takıyorlar. Dün Sevgi Yolu’nda polis beni de uyardı takmam için. Ancak yaygın çöp kutusu göremiyorum bu şehirde. O nedenle vatandaş karton bardağını duvarın üzerine bırakmış. Ben bile uzunca dolaştırdım kutu bulana kadar. Bir de cam dönüşüm kumbaralarına hiç rastlamadım burada. Ama “Sigara İçmek Yasaktır” diye kocaman bir bez afiş asılı.
İki otelden fiyat alarak (Çinili Otel: 1x 100-/2x 180-, O.K. // Hotel Erbaylar: 1x 120-/2x 200-, O.K.) süren yürüyüşüm rengarenk bir binanın önüne çıkıyor; Adalet Sarayı yazıyor girişinde. Eskiden Hükümet Konağı olan bu yapı bir vakitler bu alanda bulunan Germiyanoğulları Beyliği Sarayı'nın yerine, 1907 tarihinde Kütahya Mutasarrıfı olan Giritli Ahmed Fuad Paşa tarafından yaptırılmış. Birinci katı turkuaz mavi boyalı, ikinci katı çini ile kaplı. Çinilerin ilk yapılış tarihinden kalma olduğunu okumuştum. Aydınlatma feneri dedikleri, eski adı Cihannüma olan, herhalde ikinci katın üstünde, ortada, kule gibi görünen yapı olsa.
Yeşil Caminin yakınında gözüme ilişen bir börekçide su böreği ve çay ısmarlayıp kahvaltıya başlıyorum. Yerim açık havada, güneş de daha buraya ulaşmamış, keyifle etrafı seyrederek tıkınmaktayım. Beyoğlu Börek, isminin hikayesini dinliyorum. Makedon göçmenilermiş, 50’lerde gelmiş dedesi, börek işini baba kurmuş. Daha önce kuruyemişçilik, lokantacılık işleri de yapmışlar. Konuşkan bir bey, çok da lezzetli ürünleri var. Bana İnstagram’dan fotolar gösteriyor, çocuklarını, eşini anlatıyor. Kızı neredeyse Okan Üniversitesine girecekmiş, ancak çok şehir dışında olduğundan istememiş. Bir saatimi yanında geçiriyorum. Az kol böreği de isteyerek ve de 4 çay için 15 lira ödeyerek ayrılıyorum.
Yürüyerek geldiğim, Mevlevi kültürünün en önemli üçüncü merkezi olarak kabul edilen Dönenler Mevlevihane’sine giriyorum. 1237-1243 yılları arasında ilk olarak mescit bölümü inşa edilen Mevlevihane’ye sonraki dönemlerde Semahane de eklenmiş. Erken dönem Anadolu Türk mimarisinin örneklerinden. Dörtgen planlı ve sekizgen kasnaklı olan yapı -semahaneye mihrap ilave edilmesiyle- günümüzde cami olarak kullanılmakta ve halk arasında Dönenler Camii adı ile anılmakta.
Sırada, hemen yakınındaki Yıldırım Beyazıt Camii olarak da bilinen Ulucami var. 1381 yılında yapılmaya başlanan, 1401’de tamamlanan, Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos seferi sırasında Mimar Sinan tarafından tamir edilen, dikdörtgen planlı avlusuz cami, 1893 yılında II. Abdülhamid Han zamanında büyük onarım görmüş ve kubbeli olarak son şeklini almış. Ferah bir namazgah alanına, 2 tam ve 6 yarım olmak üzere toplam 8 kubbeye sahip. Aynı zamanda 64 penceresi bulunan tarihi camiyi içten ve dıştan fotoğraflıyorum. İçteki büyük sütunların Aizanoi Antik Kenti'nden getirildiği söyleniyor.
Ardında tekrar Arkeoloji Müzesine giriyor, pek uzak olmayan Kurşunlu Camiyi (*) buluyor, bolca foto çekiyorum. Bu arada gelen telefonla fotoların kurtulduğunu öğrenmemle içime bir su serpiliyor. İki günlük çekim vardı.
(*) Kurşunlu Cami, Ahi Şeyhi Mahmud bin Şeyh Alaeddin tarafından 1377-1378 yılları arasında yaptırılıp, 1520 yılında Kasım Paşa tarafından onartılmıştır. Cami kare planlı inşa edilmiş, yapımında kesme taş ve tuğla kullanılmıştır. Minaresi ise orijinalliğini korumaktadır. c
Saat de öğlene gelmekte, fotoğrafçıya (Stüdyo Başak) uğruyor ve 75 lira kurtarma işlemine ödeme yapıyor, biraz daha sağda solda yürüyüp Evliya Çelebi Müzesinin kapalı olduğunu öğrenmemle listeden çıkartıyor, dün de oturduğum Saat Kulesi (**) yakınındaki kafede soda ve limonata ile nefeslenmekteyim. Kafenin internetinden de faydalanıyorum. Benim 10 GB’lik paketim 10 Ağustosa kadar dayanamayacak. Ek paket veya başka bir çözüm bulmak zorundayım.
(**) Osmanlı’nın Kütahya valisi Fuat Paşa tarafından yaptırılan Saat Kulesi, daire bir plan üzerine iki katlı olarak inşa edilmiş. Orijinal yapısını önemli ölçüde korumuş olsa da 1954 yılında küçük bir onarımdan geçerek günümüze ulaşmış.
DSİ’de, saat 6’ya kadar dinleniyorum odada; internette geziniyor, gazete okuyor, müzik dinliyorum...
Tanerélle; Atlanta, Georgia'dan bir şarkıcı. Los Angeles'a taşındıktan ve oyunculuk alanında BFA'sını (Güzel Sanatlar Diploması) aldıktan sonra, ilk single'ı Siren'i yayınladı ve bunu 2017'de 11:11 izledi. Türleri harmanlayan müziği ve sesi ile benzersiz hacimler yaratan bağımsız sanatçıdan muhteşem bir parça: Boys Like You
Akşam üstü gene sahnedeyim. Hemen DSİ’nin karşısındaki taksi butonuna basmıyor telefonla araç çağırıyor (Dilek Taksi) ve 25 liraya kaleye çıkıyorum. Yürünecek bir mesafe değil, özellikle sıcakta oraya tırmanmak boğar.
Kalenin 5. yy.da Bizanslılar tarafından yaptırıldığı, Germiyanoğulları ve Osmanlı döneminde farklı onarım çalışmalarının olduğu, önemli ölçüde orijinal yapısını koruyarak günümüze kadar geldiği söyleniyor. Evliya Çelebi Seyahatnamesinde kalenin 72 burca sahip olduğunu ve içerisinde iki mescidin bulunduğunu anlatır.
Kuş bakışı Kütahya ayaklarının altında. TOKİ konutları da var, artık ilçelerde bile var. Taksi şoförü de orada oturduğunu anlatmıştı. Üç sene ödemem daha kaldı diyordu.
Döner bir restoran yapmışlar, tam turunu 43 dakikada atıyormuş. Ancak arife nedeniyle 18’de servis kapanmış. Gerçi menüye baktım, bana göre bir şey yoktu. Yani açık olsaydı da zaten oturmazdım. Ama altındaki çay bahçesinde patatesli gözleme ve 2 çay için 12 lira ödeyerek akşam yemeğini de aradan çıkartıyorum.
Dönüşü yürüyerek yapmaktayım, hava nispeten serinledi, bir de yokuş aşağı. Ulucami’ye geldiğimde dün aldığım şapkacıyı buluyor bir de kamuflaj desenlisini alıyorum (15-). Sevgi Yolundan geri dönerek telefon operatörlerinden acaba faturasız bir hat mı alsam da internetini kullansam diye düşünerek Saat Kulesi Kafede Turkcell’i arayıp durumuma çözüm olabilecek tarifelerle ilgili bilgi alıyor, kafenin internetini kullanıp WA’dan Müjdat’ı arıyor, güzelce sohbet ediyoruz. Soda ve çay için 7 lira ödeyip -aslında bu kafe ucuz değil- Altan Marketten mandalinalı soda alıp DSİ’nin yolunu tutuyorum. Her köşede çok güzel ekşi mayalı ekmekler satılıyor burada.
 |
Yaygın çöp kutusu göremiyorum Kütahya’da. O nedenle vatandaş karton bardağını duvarın üzerine bırakmış. |
 |
Ama sigara içilmesi istenmiyor. En azından bu iyi. |
 |
Kütahya Valiliği ve Vazo. |
 |
| Adalet Sarayı |
 |
Eskiden Hükümet Konağı olan bu yapı bir vakitler bu alanda bulunan Germiyanoğulları Beyliği Sarayı'nın yerine yaptırılmış. |
 |
| Beyoğlu Börek |
 |
Ekmeklere bayıldım Kütahya’da. |
 |
Mevlevi kültürünün en önemli üçüncü merkezi olarak kabul edilen Dönenler Mevlevihane’si. |
 |
| 1237-1243 yılları arasında ilk olarak mescit bölümü inşa edilen Mevlevihane’ye sonraki dönemlerde Semahane de eklenmiş. |
 |
| Erken dönem Anadolu Türk mimarisinin örneklerinden. |
 |
Ulucami |
 |
Ulucami; 1381 yılında yapılmaya başlanan, 1401’de tamamlanan, Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos seferi sırasında Mimar Sinan tarafından tamir edilen... |
 |
... dikdörtgen planlı avlusuz cami, 1893 yılında II. Abdülhamid Han zamanında büyük onarım görmüş ve kubbeli olarak son şeklini almış. |
 |
| Ferah bir namazgah alanına, 2 tam ve 6 yarım olmak üzere toplam 8 kubbeye sahip. |
 |
| Ulucami |
 |
| Ulucami |
 |
Amazonlar Lahdi. MS 2. yy Roma Dö. Aizanoi |
 |
Demeter, MS 2. yy Simav / Hekate, Roma Dö. |
 |
Genç Herakles. Roma Dö. Aizanoi. |
 |
Frigya Böl. Kütahya ve Afyon Adak Stelleri / Afrodit. Merkez. Körs Köyü / Hermes (bu) Adağı Zeus Petarenos’a (adadı) |
 |
| Amazonlar Lahdi |
 |
Rhyton-Kurbağa Biçimli-Seyitömer Höyük-Erken Tunç Çğ. |
 |
Bronz Fibula |
 |
Mezar Taşları. “Taş Ustaları Zelas ve Manios” |
 |
Artemis. MS 2.-3. yy Roma Dö. Aizanoi |
 |
Heykelcikler. Pişmiş Toprak / Koku Kapları |
 |
Burada güzel bir yazı var: Sokak hayvanlarına yem-yiyecek bırakma yeridir. Duyarlı olmanızdan dolayı teşekkür ederiz. |
 |
At dikkatimi çekti. Kaburgaları çıkmış. |
 |
Kurşunlu Cami. Kütahya |
 |
| Minaresi ise orijinalliğini korumaktadır. |
 |
| Kurşunlu Cami, Ahi Şeyhi Mahmud bin Şeyh Alaeddin tarafından 1377-1378 yılları arasında yaptırılıp, 1520 yılında Kasım Paşa tarafından onartılmıştır. |
 |
| Kurşunlu Cami kare planlı inşa edilmiş, yapımında kesme taş ve tuğla kullanılmıştır |
 |
| Kurşunlu Cami |
 |
| Sevgi Yolu |
 |
DSİ’nin karşısındaki taksi butonuna basmıyor telefonla araç çağırıyor kaleye çıkıyorum. |
 |
Kaleden kuş bakışı Kütahya |
 |
Döner restoran tam turunu 43 dakikada atıyor. |
 |
Kale altındaki çay bahçesi kalabalık. |
 |
| Dönüşü yürüyerek yapmaktayım, hava nispeten serinledi, bir de yokuş aşağı. |
 |
Kalenin 5. yy.da Bizanslılar tarafından yaptırıldığı, Germiyanoğulları ve Osmanlı döneminde farklı onarım çalışmalarının olduğu, önemli ölçüde orijinal yapısını koruyarak günümüze kadar geldiği söyleniyor. |
 |
Geçtiğim mahallede tarihi Çınar’lar... |
 |
... eski ve restore edilmiş evler var. |
 |
Ulucami ve çevresi her daim kalabalık. |
10. gün (devamı) Kütahya-Bozüyük - 8. gün (öncesi) Çavdarhisar-Kütahya
[bisikletle]Türkiye: Friglerin İzinde
İstanbul-Mudanya-Görükle = 44 km
Görükle-Keles = 65 km
Keles-Tavşanlı = 65 km
Tavşanlı-Emet = 44 km
Emet-Simav = 44 km
Simav-Gediz = 50 km
Gediz-Çavdarhisar = 39 km
Çavdarhisar-Kütahya = 58 km
Kütahya-Bozüyük = 78 km
Bozüyük-İnhisar = 53 km
İnhisar-Eskişehir = 49 km
Eskişehir-Çukurca = 69 km
Çukurca-Afyonkarahisar = 77 km
Afyonkarahisar-Sandıklı = 62 km
Sandıklı-Banaz = 77 km
Banaz-Çivril = 62 km
Çivril-Bekilli = 36 km
Bekilli-Dazkırı = 92 km
Dazkırı-Dinar = 33 km
Dinar-Burdur = 60 km
Burdur-Ağlasun = 36 km
Ağlasun-Isparta = 0 km
Isparta-İstanbul = 0 km
İlginizi çekebilir [bisikletle]Türkiye: Çoruh Nehri Boyunca (Şebinkarahisar–Suşehri)
