b i s i k l e t l e: [bisikletle]Türkiye: Çoruh Nehri Boyunca (Zara

19 Ağustos 2017

[bisikletle]Türkiye: Çoruh Nehri Boyunca (Zara–Sivas) -C-

18 Ağustos 2017, Cuma / Zara – Sivas, 71 km (19. gün) -C-

Blogspot sınırlı alan tanıdığından günün gezi notları bölünmek zorunda kalınmıştır. Öncesi için lütfen tıklayın.

Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi'nin hemen karşısında Selçukluların muhteşem yapıları durmakta. Çifte Minareli Medrese, Şifaiye Medresesi ve Darüşifası, İzzet Keykavus Kümbeti... Oldukça büyük bir meydan, insanlar kalabalık. Dolaşan, giren çıkan amma çok. Ne var ki, burada da tarihi eserlerin dibine kadar sokulmuş olan çayhane, kafeterya gibi işletmeler boğmuş ortalığı. Tenteler, flamalar, bayraklarla güzelim eserler gölgelenmiş. Bu gibi yerlerin dibine kadar girilmesine müsaade edilmez-edilmemeli. Kafeleri, satıcıları çek dışarıya, burasını rahatlat. Ama bu sıkıntı bizde her yerde. Mısır Çarşısı’nın da çevresinde, duvarlarına asalak dükkanlar yapışmış, binayı boğmakta, perdelemekte. Yaşayan mekan diyorlar ama bunlar artık üzerine çullanmış, eseri yutmuş durumdalar.

Çifte Minareli Medrese. İlhanlı Veziri Şemseddin Mehmet Cüveyni tarafından 1271 yılında yaptırılmıştır. Medresenin sadece doğu yönündeki asıl cephesi ayakta kalmıştır.

Şifaiye Medresesi ve Darüşifası. 1217 yılında Selçuklu Sultanı 1. İzzeddin Keykavus tarafından yaptırılmıştır. Anadolu Selçuklu Tıp okullarının ve hastanelerinin en eski ve en büyüklerindendir. 1220 yılında vefat eden 1. İzzeddin Keykavus, vasiyeti üzerine çok sevdiği Sivas'taki Şifaiye Medresesinin güney eyvanındaki türbede ailesi ile birlikte yatmaktadır.

Buruciye Medresesi’nde içilen bir kahve (3,25) ile biraz dinleniyorum. Burada dini yayınlar ve meseleler ele alındığından çalan müzik de ona uygun. İnsanlar da, özellikle kadınlar çarşaflı, adamlar sakallı, takkeli. Mekanın özüne uymuşlar.

Buruciye Medresesi. Taç kapıdaki taş işçiliği ile girişin solunda yer alan türbe çinileri önemlidir.

Ana caddesinde yan sokaklarında Ben Kepçe, Sivas Kazan dolanıyorum. Yolum TÜDEMSAŞ Tren Müzesine geliyor. Ama kapanmış, daha doğrusu ziyarete açık değil, izinle giriliyor ancak paydos saatine yetiştim. Pazartesi de ben yokum. Göremeyeceğiz :((

Sokak aralarından Google yardımıyla Gök Medrese’nin önündeyim. O da tadilatta. Müthiş bir Selçuklu eseri. Taş oymaları, turkuaz çinileri göz kamaştırıcı.

Gök Medrese. Selçuklu veziri Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından 1271 yılında yaptırılmıştır. Taç kapı üzerinde yükselen tuğla örgülü iki minaresindeki mavi çinilerden dolayı Gök Medrese adını almıştır. Plastik sanatların şaheserlerinden olan taç kapıda mermer malzeme kullanılmış olup, taç kapısının üst iki köşesinde iç içe girmiş hayvan motifleri vardır. Medreseye girişte sağda mescit, solda ise Dar-ül Hadis bölümü mevcuttur.

Turkuaz. Orta Asya Türk Mitolojisinde koruyucu olarak kabul edilen, Selçuklu döneminde çift başlı kartal betimlemesindeki süslerde, Otağ-ı Hümayun’da yani padişahın görkemli çadırında, İznik çinilerinde, Anadolu lalesinde, Kanuni Sultan Süleyman’ın tahtında, Osmanlı İmparatorluğu döneminde raht, yani at koşumlarında, mücevher sorguçlarda ve daha birçok yerde tarih boyunca sürekli kullanılan bir renk turkuaz. Orta Asya’dan başlayarak Selçuklu ve Osmanlı’dan günümüze Türklerin rengi olmuş. Hatta Türk adının da Avrupalılar tarafından bu renkten yola çıkarak koydukları turkuaz rengi üzerine ilk ve en geniş kapsamlı araştırma “Turkuaz Gökyüzünün ve Yeryüzünün Mirası” adlı kitapta toplandı.

Cumhuriyet

Dolandıkça bölgeleri yolları öğreniyor, yönümü daha net buluyorum. Bu arada Google da Madımak’ı yanlış yerde göstermiş, şaşırtıyor beni. Madımak da pazartesi gezilebilecek. Otelin dış cephesi tamamen değişmiş, fotoğraflardan hatırladığım görünüm kalmamış. Belediyeye ait Kültür Merkezi’ne dönüştürmüşler.

Beş liraya içilen bir kahve eşliğinde hem etrafı izliyor hem Firuzan’la konuşuyorum. Orada neler oldu, burada neler olmakta? Alınan meyveli yoğurt, akşam acıkırsam yanımda bulunsun. ÖE’nin önü adam kaynıyor, İki salonda da düğün var ve sesler odaya kadar gelmekte. Pencere açık kafa şişmiş vaziyette. Bağrışmalar, ağlayan bebeler, atılan çığlıklar, tepinenler, şarkı çığıran solistler... oy anam oy.

Kale Camii

Çifte Minareli Medrese

İnönü Bulvarı

Çifte Minareli Medrese

Şifaiye Medresesi ve Darüşifası

Şifaiye Medresesi ve Darüşifası içi

İzzet Keykavus Kümbeti

Şifaiye Medresesi ve Darüşifası içi

Buruciye Medresesi

Buruciye Medresesi, burada dini yayınlar ve meseleler ele
alındığından çalan müzik de ona uygun. İnsanlar da, özellikle
kadınlar çarşaflı, adamlar sakallı, takkeli. Mekanın özüne uymuşlar